Littekens door pesten

Het verhaal van een agent uit de praktijk

“Mijn zoon Sven* ziet het leven niet meer zitten. Help ons alsjeblieft!” Met deze woorden word ik benaderd door de vader van de 14-jarige Sven. Het blijkt dat zijn zoon al geruime tijd veel gepest wordt op school. Een school waar binnen ik goede contacten heb in mijn rol als jeugdagent. Na een goed gesprek met Sven en zijn vader, en daarna met zijn mentor, besluiten we dat ik een gastles kom geven in de klas.

Deze woensdag is het zover. Ik sta voor de deur van het lokaal. De klas weet van niets, de mentor vanzelfsprekend wel. Als ik de klas binnenstap, ontstaat er uiteraard rumoer onder de leerlingen. Want wat is er aan de hand?!

Ik vertel dat ik jeugdagent ben en dat ik een boodschap voor ze heb. Vervolgens schrijf ik een aantal strafbare feiten op het bord. Zoals ‘Bezit en doorsturen van kinderporno’. Achter elk strafbaar feit schrijf ik de strafmaat in jaren en de hoogte van de geldboete. Op een gegeven moment schrijf ik ook de strafbare feiten op die onderdeel zijn van online pesten. Met uiteraard de boetebedragen.

Er wordt wat lacherig gedaan in de klas. Ik draai me om en vertel dat dit de boetebedragen zijn voor deze feiten. Ja, dat snappen ze wel. Als ik daarna vraag of ze ook weten welk ander soort prijskaartje aan deze feiten hangt, zie ik de vraagtekens bijna boven hun hoofd hangen.

Ik leg uit dat ik hiermee het prijskaartje voor het slachtoffer bedoel. En ik vraag of ze er ooit wel eens bij stil hebben gestaan wat het teweegbrengt bij iemand die dit overkomt. Welke prijs een slachtoffer hiervoor betaalt.

Dan maak ik het concreet door te zeggen dat ik weet dat deze hele klas verantwoordelijk is voor de prijs van hun eigen slachtoffer. En ik noem Sven. Het wordt muisstil in de klas. Het enige wat je nog hoort is een zachtjes snikken van Sven, die het te kwaad krijgt.

Ik herhaal hardop de woorden die Sven tegen zijn vader heeft uitgesproken: ‘Anders ben ik genoodzaakt om een andere keuze te maken’. En om onduidelijkheden over deze andere keuze te voorkomen, vertel ik onomwonden dat ik al meerdere mensen ‘van het touw geknoopt heb’ en ‘van de trein gepeuterd heb’…. Doodse stilte.

Ik vertel de leerlingen, dat dàt míjn trauma’s zijn. En die van menig collega. ‘Dus jullie zijn niet alleen verantwoordelijk voor zijn trauma, maar ook nog eens voor die van mij, en vele collega’s met mij. Jullie, zoals je hier samen zit.’ Het hakt er in.

Dan pak ik een A4-tje en laat de klas opnoemen wat ze allemaal weleens hebben uitgevroten bij hun klasgenoot. Bij elke pesterij, hoe klein ook, kreuk ik het papiertje verder. Tot er niets anders over is, dan een heel klein propje papier. Ik vraag vervolgens aan de grootste pestkop om het papier weer net zo glad te strijken, als waar het mee begonnen was. Na verwoede pogingen vertelt hij, dat het niet lukt. Ik vertel dat de kreukels die zichtbaar zijn gebleven, symbool staan voor de littekens van Sven.

In de klas kun je een speld horen vallen…. De moraal van het verhaal hoef ik niet eens meer te benoemen: er is genoeg gezegd.

Een paar weken later zoek ik Sven thuis op. In het gesprek met hem en zijn vader vertelt Sven dat hij er goed bij zit. Hij is erg blij dat ik op school was geweest. Toevallig was net die dag ook het eindgesprek op school geweest, met de hele klas én hun ouders. Vader geeft aan dat het een goed gesprek was geweest. Alles was uitgesproken en er werd weer positief naar de toekomst gekeken. Sven moet er wel even aan wennen nu het al een paar weken rustig is in zijn leven. Maar dat zal met de tijd vast heel goed gaan wennen!

Sven blij.

Vader blij.

Wij blij.

Mooi werk hebben wij!

*Sven is natuurlijk een fictieve naam

*Heb je te maken met zelfmoordgedachten? Neem dan contact op met 113 Zelfmoordpreventie.

11